"राष्ट्रका लागि खेलकुद, स्वास्थ्य लागि खेलकुद "
भन्ने सोलोक अहिले परिवर्तन भई "भष्टाचारका लागि खेलकुद , राजनीतिका लागि खेलकुद " परिवर्तन भएको छ भन्दा तेती फरक पर्दैन होला ।
राष्ट्रको नाम खेलकुद क्षेत्रबाट भन्दा उच्च अरू कुरा बाट हुदैन, एउटा मात्र राम्रो खेलाडी उत्पादन भयो भने राष्ट्र लाई विश्वमा चिनाउन सक्छ जस्तो उदाहरणका लागि सन्दिप लामिछाने । स्वास्थ्य लागि खेलकुद अनिवार्य हुन्छ, खेल खेल्ने मानिस सधैं भरी स्वास्थ्य रहन्छ भन्ने सबैले बुझ्ने कुरा हो तर नेपाली खेलकुद भष्टाचार र राजनीतिले गर्दा दिन प्रतिदिन नेपाली खेलकुद कमजोर हुदै छ । नेपाली खेलकुद क्षेत्रमा पछिल्लो समय धेरै प्रभाब पारेको आर्थिक क्षेत्र हो । पछिल्लो समयमा खेलाडीहरुले रुचि राखे पनि घरको आर्थिक अभाबका कारण कति खेलाडी खेल्न नै चाहान्न भने कोही राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता सहभागि भए पछि पनि खेल छोडेर बिदेशी जानुपर्ने बिडम्बना नेपाल खेलकुदमा छ ।
राष्ट्रिय खेलाडी भईसके पछि पनि आफ्नो खाना , लगाउन नपुग्ने तलब भत्ताले नेपाली खेलाडीहरु मनोबल घटाएको छ। न देशले खेलाडी उत्पादनमा लगानी गर्छ , न त खेलाडीको सुबिधाहरुमा , न सामर्चना ामा लगानी गर्छ । बर्षेनी अर्ब रुपैयाँ बराबरको रकम खर्च गरेको पाइएको छ तर कहाँ खर्च हुन्छ, पत्ता हुदैन । त्यसैले गर्दा नेपाली खेलकुदमा बिकास नहुने मुख्य कारण नै आर्थिक पाटो हो । मुख्य त खेलाडी छनोटमा पनि हुने राजनीतिले खेलाडीहरु थप निराष छिरेको छ।अहिले भने क्लबहरु छन तर एक पछि अर्को गर्दै क्लबहरु बिस्थापित हुदै छन् । क्लबहरु बिस्थापित हुनेको मुख्य कारण नै आर्थिक पाटो हो।नेपाल आफैंमा एक गरिब मुलुक हो र खेल क्षेत्र त्यति लगानी नगर्दा नेपाली खेलकुदको भबिस्य कहाँ जाने भन्नेमा अन्योल छ ।
खेलकुद मन्त्री हरु पनि खेलकुद को ज्ञानको अभाव मा राम्रो बिकास गर्न सकेका छैनन्। पद लिएर भष्टाचारमा लिव्द भएर देशको ढुकुटी सकाउने काममा अग्रसर देखिन्छन्।
एक उदाहरण लागि
कस्तो थियो नेपाली फुटबलको इतिहास .?
नेपाली फुटबलको स्वणिर्म युग भनेर चिनिन्छ २०३० । त्यो बेला राम्रो प्रदर्शन गर्ने फुटबल खेलाडीलाई कसरी राख्ने पनि जिवनयापन गर्ने भने चिन्ता थिएन। सरकारी संस्थानले जागिर दिन्थे । संध संस्था बिच कसले उत्कृष्ट टिम बनाउन भनेर होडबाजी नै चल्दथ्यो । राजा विरेन्द्रले २०२८ मा राजगद्दी समाले पछि , नेपाली फुटबलमा छुट्टै रोनक आयो। तेसपछी नेपाली धेरै प्रतियोगिताहरु हुन लागे बिभिन्न संस्थाहरु ले आफ्नो टोली बनाउन लागे । तत्कालिन रानी ऐश्वर्य को जन्मदिनको अवसरमा अन्तर संस्था कप हुन थालो । बायुसेवा , खानेपानी संस्था, नेपाल बिधुत , हिमाल सिमेन्ट उद्योग अधि टिमहरु बिच कप लागी भिडन्त भए । बायुसेवाको टिम त्यती बेला शक्तिशाली टिमका रुपमा चिनियो थियो।त्यो बेला मासिक ४ हजार तलब र कर्मचारीको सेवा सुविधामा पनि खेलाडीका लागि थियो। कोही खेलाडी लाई त संस्थाले थाई जागिर नै दियो थियो। २०४८ सालमा बहुदल आए पछि तस्तै रहने। राजनीति पाटीहरु हाबी भयो संस्थाहरूमा राजनिती हुन लागेको अनि बिस्तारै संस्थाहरू टिम बनाउन छाडयो। संस्था राजनीति पाटीहरुका नेता र कार्यकर्तालाई भर्ती केन्द्र नै बनाए।
।
अब आवश्यकता....?
नेपाल खेलकुद क्षेत्रमा अब केही सुधार आउनु पर्छ ।
१. खेलकुद क्षेत्रमा राजनीति अन्तय
२. खेलकुद क्षेत्रमा भष्टाचार अन्तय
३. खेलकुद उचित लागानी र व्यवस्थापन
४. खेलाडीलाई पोषठ गर्न र आबस्यक सेवा सुविधा
५. खेलाडी संस्थाले टिम बनाउन
६. खेलकुदको महत्व बारेमा खेलाडी र अभिभावकलाई बुझाउन
७. छनोटका लागि गराउन्ड लेभलमा पुग्न , छनोटमा आफ्नो लाई काख , अरु पाखा चलन हटाउने
८. खेलकुद बिकास लगानी गर्ने
हिक्मत जंग कार्की
सदस्य
जिल्ला क्रिकेट सघं स्याङ्जा
